امروزه تشخیص عسل اصل از تقلبی دشوار است چراکه گاهی اوقات در تهیه و تولید عسل از شیوه‌های نادرست استفاده می‌شود. افرادی هم که می‌خواهند عسل را خریداری کنند، خصوصا اگر هدفشان خواص درمانی عسل باشد، همواره نگرانند که این عسل طبیعی است یا نه. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم راه‌هایی را بررسی کنیم که در نحوه تشخیص عسل طبیعی از تقلبی به شما کمک کند.
عسل طبیعی چیست؟
زنبور پس از اینکه از گیاهان مختلف تغذیه کرد، شهد آن‌ها را فرآوری، تغلیظ و در کندو ذخیره می‌کند که این ماده عسل طبیعی نام دارد. اگر زنبور به جای تغذیه از گیاهان، آب میوه، شکر و یا قند سفید خورده باشد، محصول نهایی دیگر عسل طبیعی نیست. در نتیجه علاوه بر اینکه عسل طبیعی باید توسط زنبور تولید شود، منبع شهد نیز اهمیت دارد و عسل طبیعی و تقلبی را جدا می‌کند. به این نکته نیز توجه کنید که عسل طبیعی و عسل ارگانیک باهم تفاوت دارند. ممکن است عسل طبیعی ارگانیک و یا غیرارگانیک باشد.
مقاله مرتبط: انواع عسل طبیعی
انواع عسل غیرطبیعی یا تقلبی
برای اینکه بتوانید تشخیص عسل اصل از تقلبی را انجام دهید، باید بدانید که عسل تقلبی چگونه تهیه می‌شود. به طور کلی برای تولید عسل تقلبی، سه روش وجود دارد و تمام عسل‌های تقلبی موجود در بازار با یکی از این روش‌ها به دست می‌آیند.
برای مشاوره رایگان از طریق واتساپ کلیک کنید
1 – عسل تغذیه‌ای
کندودار در این روش، علاوه بر تغذیه اصلی زنبوران که شهد گل‌ها و گیاهان است، انواع مواد مصنوعی ازجمله شیره خرما، قند، شکر و حتی شیرین‌کننده‌های صنعتی همچون ساخارین را به تغذیه زنبورها اضافه می‌کند. در این روش عسل توسط زنبور تولید می‌شود اما منبع تولید آن، شهد طبیعی نیست. دلیل استفاده از این شیوه، عسل بیشتری است که توسط زنبور تولید می‌شود. به عبارت دیگر، با این کار، بارگیری کندو افزایش می‌یابد. این یک روش غیرمستقیم برای تولید غیرطبیعی عسل است.
در برخی از فصل‌های سال ممکن است هیچ گل و گیاهی در منطقه وجود نداشته باشد. بنابراین زنبوردار برای حفظ زنبورها، مجبور می‌شود از تغذیه مصنوعی استفاده کند. این اقدام مشکلی ندارد؛ به شرطی که این عسل به عنوان عسل طبیعی فروخته نشود و تنها برای تغذیه زنبوران در فصل سرما مورد استفاده قرار گیرد.
2 – عسل مخلوط
در این روش زنبوردار یا فروشنده، به طور مستقیم شیره میوه‌ها و یا مواد گلوکزی ازجمله شکر، قند و شربت را با عسل ترکیب می‌کند تا حجم عسل زیاد شود. در نهایت نیز آن را به عنوان عسل طبیعی و خالص به فروش می‌رساند. اضافه کردن هر ماده خارجی به عسل، مخصوصا اگر آب درون آن باشد، طعم عسل را تغییر می‌دهد و سبب تخمیر و یا ترش شدن آن می‌شود.
بنابراین شما در این روش به راحتی می‌توانید تشخیص عسل اصل از تقلبی را انجام دهید. البته معمولا تولید عسل به این روش خیلی کم اتفاق می‌افتد چراکه در این صورت، ممکن است همان مقدار اولیه عسل طبیعی نیز خراب شود.
3 – عسل کاملا تقلبی
در این روش، عسل تولید شده کاملا مصنوعی است و با غلیظ کردن شیره بعضی از میوه‌ها ازجمله توت، خرما و حتی ملاس چغندر و یا از حرارت دادن مواد گلوکزی ( شربت قند) به دست می‌آید. گاهی هم برای اینکه عسل غلیظ‌تر شود، مواد نشاسته‌ای به آن اضافه می‌کنند. برخی مواقع، اسانس‌های شبیه به عسل نیز به این مواد افزوده می‌شود تا طعم و بوی آن همانند عسل شود.
بررسی روش تشخیص عسل اصل از تقلبی
همانطور که گفته شد، برای تولید عسل تقلبی از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود و تشخیص عسل اصل از تقلبی هم کار ساده‌ای نیست و شخص عادی به راحتی نمی‌تواند عسل طبیعی را پیدا کند. در این قسمت شما را با دو روش قطعی تشخیص عسل اصل از تقلبی آشنا می‌کنیم.
1 – خرید از زنبوردار و فروشنده قابل اعتماد
اولین و مطمئن‌ترین روش تشخیص عسل اصل، این است که از آشنایان یا دوستانی که معتمد هستند، عسل را خریداری کنید تا از بابت طبیعی بودن و مخلوط نبودن آن مطمئن شوید. بنابراین اگر در میان آشنایان، دوستان و حتی محله خود یک زنبوردار با صداقت می‌شناسید، برای خرید عسل به سراغ او بروید.
2 – تشخیص عسل اصل از تقلبی با انجام آزمایش
آزمایش عسل نیز یکی از راه‌های قطعی برای اطمینان از اصل بودن عسل است که باید توسط آزمایشگاه‌های معتبر انجام شود. البته این روش هزینه زیادی دارد و بیشتر برای کسانی که می‌خواهند عسل عمده بخرند، راه‌حل خوبی است. با آزمایش عسل، علاوه بر اینکه طبیعی بودن یا نبودن آن مشخص می‌شود، میزان کیفیت عسل که به مواردی همچون میزان ساکارز، رطوب، و… بستگی دارد نیز قابل بررسی است.
آیا شکرک زدن معیار خوبی برای تشخیص عسل اصل از تقلبی است؟
تمامی عسل‌های طبیعی پس از مدتی شکرک می‌زنند. زمان آن، بستگی به این دارد که زنبور از چه گیاهی تغذیه کرده است. بعضی از گیاهان بعد از دو هفته و برخی دیگر پس از دو سال شکرک می‌زنند.
البته با اینکه عسل طبیعی شکرک می‌زند، اما نمی‌توان گفت که هر عسلی که شکرک بزند، حتما در گروه عسل‌های طبیعی قرار دارد. برای مثال، عسل تغذیه‌ای که یکی از عسل‌های تقلبی است، شکرک می‌زند. بنابراین نمی‌توان شکرک زدن را روشی برای تشخیص عسل اصل از تقلبی دانست.
همچنین ممکن است زنبوردار، به عسل حرارت داده باشد. در این صورت ممکن است هیچوقت شکرک زدن برای عسل پیش نیاید و یا خیلی دیر انجام شود. البته این کار سبب از بین رفتن برخی از خاصیت‌های عسل می‌شود.
انواع روش خانگی برای تشخیص عسل طبیعی
در این قسمت از مقاله می‌خواهیم چند روش خانگی برای تشخیص عسل اصل از تقلبی را به شما آموزش دهیم. البته این روش‌ها فقط برای عسل‌های کاملا تقلبی یعنی عسلی که زنبور آن را تولید نکرده باشد، کاربرد دارند. این را هم بگوییم که این موارد بیشتر بر اساس تجربه به دست آمده‌اند و اعتبار علمی ندارند. به این مورد نیز توجه کنید که این گزینه‌ها برای شناسایی عسل تقلبی است و برای اثبات طبیعی بودن عسل مناسب نیست.
1 – چسبندگی عسل
اگر مقداری عسل طبیعی را بین انگشتان خود فشار دهید و سپس انگشت خود را از هم جدا کنید، انگشتانتان به راحتی و بدون ذره‌ای چسبندگی از هم جدا می‌شوند. اما اگر همین کار را با عسل تقلبی انجام دهید، به دلیل وجود شیرین‌کننده‌هایی که درون آن وجود دارد، کمی چسبندگی را احساس خواهید کرد. بنابراین می‌توانید از این روش برای تشخیص عسل اصل کوهی استفاده کنید.
2 – غلظت
غلظت عسل طبیعی نسبتا زیاد است و با خم کردن شیشه، کمی طول می‌کشد تا عسل جابجا شود. اما عسل تقلبی روان است و سریع حرکت می‌کند.
3 – مزه و طعم
برای تشخیص عسل اصل از تقلبی می‌توان به طعم و مزه آن نیز توجه کرد. طعم عسل طبیعی مدت طولانی در دهان باقی نمی‌ماند اما به دلیل استفاده از شیرین‌کننده در عسل‌های تقلبی، یک حالت گلوزدگی برای شما به وجود می‌آید و طعم آن تا مدتی در دهان احساس می‌شود.
برای اطلاع از قیمت انواع عسل طبیعی کلیک کنید
4 – عطر و بو
افرادی که باتجربه هستند، می‌توانند از عطر عسل متوجه اصل بودن آن شوند. عسل تقلبی بوی اسانس یا شیرینی و در برخی موارد بوی ترش‌شدگی می‌دهد.
5 – حرارت دادن
زمانی که عسل طبیعی حرارت ببیند، به رنگ کاراملی تبدیل می‌شود اما کف نمی‌کند. عسل مصنوعی با تاثیر حرارت، شروع به کف کردن و حباب زدن می‌کند.
6 – حلالیت
برای تشخیص عسل اصل با آب، یک رشته از عسل را از بالا با یک قاشق درون لیوان آبی بریزید، اگر عسل طبیعی باشد، بدون اینکه پخش شود، در ته ظرف جمع می‌شود. اما اگر همین کار را با عسل تقلبی انجام دهید، عسل به سرعت حل می‌شود.
7 – استفاده از کبریت
تشخیص عسل اصل با کبریت یکی دیگر از راه‌های شناخت آن است. اگر نوک کبریت را آغشته به مقداری عسل طبیعی کنید و پس از چند لحظه آن را پاک کنید، کبریت قابلیت روشن شدنش را از دست نمی‌دهد اما اگر همین کار را با عسل تقلبی انجام دهید، رطوبت موجود در آن، کبریت را خراب می‌کند.
8 – استفاده از نان تست
روش دیگری برای تشخیص عسل اصل از تقلبی این است که عسل را روی یک نان تست بمالید. پس از گذشت چند دقیقه اگر نان سفت و سخت شد، نشان دهنده طبیعی بودن عسل و در صورتیکه نان حالت خیس شد، نشان دهنده تقلبی بودن و رطوبت داشتن عسل است.
9 – ناخالصی
عسل طبیعی از کندو خارج می‌شود و ناخالصی‌هایی مانند قسمت‌هایی از بدن زنبور، موم و گرده گل در آن وجود دارد ولی عسلی که در کارگاه ساخته شود و تقلبی باشد، ناخالصی ندارد.
10 – استفاده از سرکه
برای تشخیص عسل طبیعی با سرکه کافی است 2 یا 3 قطره سرکه، مقداری آب و یک قاشق غذاخوری عسل را باهم ترکیب کنید. اگر عسل به حالت فوم درآمد و سفت شد، یعنی عسل مربوطه تقلبی است.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم به شما کمک کنیم تا بتوانید عسل طبیعی را بشناسید. در ابتدا دو روش اصلی و قطعی را بیان کردیم و در نهایت نیز 10 روش خانگی برای تشخیص عسل اصل از تقلبی را به شما آموزش دادیم. امیدواریم این مقاله از سالماطور نیز برایتان مفید و کاربردی باشد.
